Ay tutulması insanlık tarihi boyunca insanoğlunun ilgisini çekmiştir. Öyle ki günümüzde dahi ay tutulması gerçekleştiğinde milyonlarca kişi bu doğa üstü olayı meraklı gözlerle seyretmektedir. Peki ay tutulması nedir? Nasıl ve ne zaman gerçekleşir? Ay tutulmasının çeşitleri nelerdir? Ayrıca bakınız: Güneş tutulması nedir?
Ay Tutulması Nedir?
Ay tutulması, ayın dolunay olduğu zamanda ve düğüm noktalarına yakın olması durumunda gerçekleşen bir olaydır. Ay tutulmasında ay dünyanın gölgesine girerek, güneşten almış olduğu parlaklığı kaybeder ve bu olayın sonucunda da ay tutulması gerçekleşmiş olur. Bu durum gerçekleştiği zaman dünyanın gölgesi ayın üzerine düşmüş olur. Ay saatte 3456 kilometre hareket ettiği için ay tutulmasının zamanı yaklaşık olarak 40 dakika ile 1 saat arasında değişmektedir.
Ay tutulması dünya üzerinden ayın ufuk çizgisinin üzerinde olduğu herhangi bir yerinden gözlemlenebilir. Aynı zamanda ay tutulmasında ay tamamen kaybolmaz sadece dünyanın gölgesi kırmızı renkte görünür. Bundan ötürü bazen ay tuhaf bakır rengine de bürünebilir.
Ay tutulması hemen hemen yılda iki kez gerçekleşir. Bazı özel durumlarda da ay tutulması hiç ortaya çıkmayabilir. Aynı zamanda ay tutulmasının yılda iki kez meydana geldiği de görüşmüştür.
Ay Tutulmasının Çeşitleri
Astronomlara göre ay tutulması 3 grupta incelenir.
Bunlar;
- Yarı Gölgeli Ay Tutulması
- Parçalı Ay Tutulması
- Tam Ay Tutulması.
Şimdide bunları ayrı başlıklar altında açıklayalım.
Yarı Gölgeli Ay Tutulması : Ay dünyanın yarı gölgesinden geçer ve yarı gölgeli ay tutulması çok rahat bir şekilde gözlemlenebilir. Bu yüzden dolayı da akademik düzeyde incelemeler ve araştırmalara rahatlıkla konu olabilir.
Parçalı Ay Tutulması : Ayın sadece bir kısmı dünyanın tam gölge konisinden geçerek meydana gelir. Bu tutulma çeşidi de çıplak göz ile görülebilir.
Tam Ay Tutulması : Ay bu tutulma biçiminde dünyanın tam gölge konisinden geçerek meydana gelir. Eğer bu durum gerçekleşmişse Ay’ın bize dönük olan kısmı çok hoş kızıl bir renge bürünmüş olur ve aynı zamanda da kolaylıkla gözlenebilir. Bu kızarmış ışında birçok incelemelere konu olmuştur. Ve incelenen bu kızıllık yer atmosferi hakkında ayrıntılı bilgiye ulaşmayı sağlamıştır. Bir başka deyişle Tam ay tutulması süresi boyunca ayın yüzeyi, yer atmosferi için bir ayna görevini üzerine almış olur ve böylelikle bilim insanlarının araştırmalarına da yardımcı olur.
